Wat is een Addisoncrisis? En wat moet je dan doen?

Bron: https://www.youtube.com/watch?v=sUnap53TFv0

Richtlijnen stressdosering hydrocortison

Stress treedt op in elke situatie waarin extra lichamelijke of geestelijke eisen aan een mens worden gesteld.
Voorbeelden van stress zijn: ziekte (zeker als dit gepaard gaat met koorts), ongeval, (zeer) lange fietstocht, examens, overlijden van een dierbare relatie, etc..
Stress wordt zeer individueel ervaren, dit zijn slechts globale richtlijnen en voorbeelden.
In normale situaties maakt de bijnier in geval van stress extra cortisol aan.
Bij het niet functioneren van de bijnier(schors) zal dan extra hydrocortison worden gegeven .

De volgende punten zijn van belang:

• Als stress te voorzien is (bijv. een examen, begrafenis, verjaardagsfeestje voor kinderen), dan is het raadzaam om al extra hydrocortison te nemen (geven) voordat de stress optreedt.
• Problemen of vragen die u lang van te voren aan ziet komen kunt u het beste ruim van te voren met uw arts bespreken. Bijv. geplande operaties, verre vakanties, verhuizing, etc.
• Bij twijfel kunt u beter wel extra hydrocortison nemen (geven). Een eenmalige hoge(re) dosis kan nooit kwaad; het achterwege laten kan in sommige gevallen wel ernstige gevolgen hebben.

In principe volgt u de instructie van de behandelend arts. Indien deze niet kan worden geraadpleegd ziet u ter aanvulling voorbeelden van stresssituaties waarbij aangegeven wordt hoeveel en hoelang u de dosis hydrocortison kunt aanpassen.

Geringe stress:

grieperig voelen zonder duidelijke koorts: geen extra medicijnen tenzij uit ervaring bekend is dat ook dan reeds een lichte verhoging van de medicatie noodzakelijk is (bijvoorbeeld met ongeveer 10% van de gemiddelde dagdosis (=2,5-5 mg) of ongeveer 20% (=5-10 mg) bij volwassenen.

Matige stress:

koorts tussen de 37⁵ C en 38⁵ °C, braken en/of diarree, vaccinatie, griep of andere infectie, examens: verdubbel (volwassenen) of verdrievoudig (kinderen) de dosis hydrocortison. (voorbeeld: is de dosis 15 – 5 – 5 mg hydrocortison per dag, dan wordt dit 30 – 10 – 10 mg per dag).

Ernstige stress:

hoge koorts, hoger dan 38⁵ °C, operatie, bezoek aan de kaakchirurg, een ongeval of een ernstige verwonding: Verdrievoudig (volwassenen) of vervijfvoudig (kinderen) de dosis hydrocortison. Neem contact op met uw arts. Laat zonodig (bij braken!) een hoge dosis 100 mg hydrocortison (Solucortef®) injecteren.

Volwassenen

• Kleine ingreep éénmalig 100 mg hydrocortison of 25 mg prednisolon intraveneus (i.v.) of intermusculair (i.m.). Grotere en kleine operaties:
• 1 uur voor de operatie en na de operatie 100 mg hydrocortison of 25 mg prednisolon i.v. of i.m.. Op de dag van de operatie nog 2 maal 50 mg hydrocortison of 12,5 mg prednisolon i.v. of i.m. Daarna op dag 1 en 2 na de operatie iedere 6 uur 50 mg hydrocortison of 12,5 mg prednisolon i.v. of i.m.
• Bij afwezigheid van complicaties orale substitutie hervatten, anders de dosis hydrocortison weer verhogen met frequente controle van de bloeddruk en de bepaling van de elektrolyten.
• Bij grote operaties moet aanvullend tevens na de operatie corticosteroïden worden toegediend, bijv elke 6 uur 50 mg hydrocortison voor de eerste en de tweede dag. Daarna, indien orale medicatie kan worden ingenomen, de dosering corticosteroïden in een week afbouwen tot normale substitutie  dosis, tenzij zich complicaties voordoen.
• Fludrocortison behoeft in principe niet verhoogd te worden.

Kinderen

• Vervijfvoudig de eigen dosering medicatie hydrocortison en niet de fludrocortison. Altijd uitgaan van de dagdosis. Krijgt een kind per dag 3 – 2 – 3 mg, dan wordt de dosis bij ernstige stress 15 – 10 – 15 mg Heeft het kind langer dan drie dagen een verhoogde dosis hydrocortison gebruikt, dan zal de dosis moeten worden afgebouwd. Overleg dit met de arts. Oradexon (= Dexamethason) Algemeen: 1 tablet 0,5 mg Oradexon komt overeen met ± 20 mg hydrocortison.
• Bij lichte stress (schoolreisje) ’s ochtends 1 tablet Oradexon van 0,5 mg. geven, de eigen medicatie ’s ochtends en ’s middags overslaan, ’s avonds eigen medicatie.
• Bij ernstige stress 2 x daags 0,5 tablet Oradexon (<10 jaar) en 2 x daags 1 tablet Oradexon (> 10 jaar).

Bij operatie, bewusteloosheid of ongeval een ampul Oradexon in de spier spuiten (< 4 jaar halve dosis) of aanlengen met water en oraal toedienen. Eigen arts bellen.

 

Also in: Engels